Μια σημαντική πλευρά της καθημερινότητας, που επηρεάζεται βαθιά από το mindfulness, είναι η λήψη αποφάσεων.
Υπάρχει μια σχετική ιστορία ενός μαθητή που ρωτούσε τη σοφή δασκάλα του πώς να παίρνει αποφάσεις:
Mαθητής: “Πώς μπορώ να παίρνω τις σωστές αποφάσεις;”
Δάσκαλος: “Εμπειρία.”
Μαθητής: “Πώς μπορώ να αποκτήσω εμπειρία;”
Δάσκαλος: “Κακές επιλογές.”
Από αυτήν την οπτική, δεν υπάρχουν λάθη, μόνο εμπειρία. Κάθε εμπειρία μας προσφέρει την ευκαιρία να μάθουμε κι έτσι επηρεάζει τις μελλοντικές αποφάσεις μας. Συνήθως (δυστυχώς) δεν αντιδρούμε έτσι όταν κάτι δεν πηγαίνει όπως το είχαμε σχεδιάσει. Του βάζουμε την ταμπέλα του “λάθους” και φυσικά αυτό συνοδεύεται με όλα εκείνα τα αρνητικά συναισθήματα σκληρής αυτοκριτικής. Τι θα γινόταν όμως αν αντιμετωπίζαμε ένα “‘λάθος” ως μια εμπειρία που θα μας έφερνε πιο κοντά στους στόχους μας;
Η δύναμη του mindfulness
Το mindfulness μας διδάσκει ότι ακόμα κι αυτό είναι μέρος της εξέλιξής μας. Το να μετατρέπουμε την κάθε εμπειρία μας σε ευκαιρία για εξέλιξη, δίνουμε την ευκαιρία στον εαυτό μας να αλλάξει και να μεταμορφωθεί.
Αυτή η προσέγγιση μας αφαιρεί λίγη από την πίεση που νιώθουμε όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια απόφαση – το οποίο τελικά είναι πολύ σημαντικό. O καθηγητής Barry Schwartz στο Swarthmore College στη Pennsylvania ανακάλυψε ότι ο μεγαλύτερος λόγος που οι άνθρωποι αποτυγχάνουν να πάρουν μια απόφαση είναι ο φόβος ότι θα επιλέξουν την λάθος. Αυτό το όρισε ως το “παράδοξο της επιλογής”, δείχνοντας εμπειρικά ότι, παραδόξως, όσο περισσότερες επιλογές έχουμε, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να κάνουμε τελικά μια επιλογή – και αν κάνουμε τελικά μια επιλογή, τόσο λιγότερο πιθανό θα είναι να μείνουμε ικανοποιημένοι με αυτή.
Τελικά, πώς μπορείς να επιλέξεις το καλύτερο για σένα;
Πρώτα, πρέπει να περιορίσεις τον αριθμό των επιλογών σε αυτές που είναι πιο κοντά σε αυτό που θες πραγματικά. Αυτό ξεκινά έχοντας ξεκάθαρο στο μυαλό σου ποια είναι τα standards και οι στόχοι σου, και μετά αισθανόμενος ικανοποίηση όταν τους πετυχαίνεις.
Έρευνες έδειξαν ότι αυτοί που είναι ικανοποιημένοι με τις επιλογές τους – εκείνοι δηλαδή που περιόρισαν το εύρος των επιλογών τους και δεν αναζητούσαν το τέλειο – ήταν περισσότερο χαρούμενοι και επιτυχημένοι. Το mindfulness σε βοηθά σε αυτό καθώς σε κρατά σε επαφή με τις προθέσεις σου και σε καθοδηγεί σε ό,τι είναι περισσότερο σημαντικό για σένα, μακριά από παραπλανητικές επιθυμίες και παρορμήσεις.
Άλλο ένα βασικό βήμα στο να παίρνεις σωστές αποφάσεις είναι να σταματάς και να ακούς όχι μόνο τις πνευματικές σου διεργασίες – τα υπέρ και τα κατά που έχεις στο μυαλό σου – αλλά επίσης και τα συναισθήματα και τις ενδείξεις που σου δίνει το σώμα σου. Ως ψυχοθεραπεύτρια η Esther Perel παρατηρεί ότι “το σώμα συχνά δίνει συναισθηματικά καμπανάκια που όμως αποσιωπώνται”.
Το συμπέρασμα: για να παίρνεις σωστές αποφάσεις, πρέπει να αφουγκράζεσαι τις αισθήσεις του σώματός σου, τα συναισθήματα και τις πνευματικές σου ικανότητες.
Ξανά, το mindfulness μπορεί να σε βοηθήσει. “Ακούγοντας” τις αισθήσεις του σώματος, όταν εξετάζεις διάφορες επιλογές, μπορείς να συνδεθείς με τα συναισθήματά σου και να γράψεις αυτή την πληροφορία στο σημείο του φλοιού του εγκεφάλου, όπου γίνεται η λήψη των αποφάσεων.
Αλλά χρειάζεται να “προπονηθείς” στην ικανότητα να παρατηρείς και να ακούς το σώμα και τα συναισθήματά σου. Δε μπορείς ξαφνικά να το κάνεις σωστά όταν βρεθείς αντιμέτωπος με μια μεγάλη απόφαση (όπως “να παντρευτώ αυτό το άτομο;”, “Να δεχτώ αυτή τη δουλειά;”). Πρέπει να εκπαιδευτείς στο να ακούς την εσωτερική σου φωνή κάθε μέρα έτσι ώστε όταν χρειαστεί να αποφασίσεις για κάτι σημαντικό, να είσαι σε θέση να το κάνεις.
Το mindfulness σε εκπαιδεύει να ακούς τα συναισθήματα και το σώμα σου: “πώς θα ένιωθα το σώμα μου αν έπαιρνα αυτήν την απόφαση; Θα ένιωθα ήρεμα; Υπάρχει το συναίσθημα της ανακούφισης; Όταν εκπαιδεύεσαι στο mindfulness σε καταστάσεις μικρότερης σημασίας (πχ να φάω αυτό για μεσημεριανό;), εμβαθύνεις στην ανταλλαγή feedback μεταξύ σώματος και εγκεφάλου. Όσο περισσότερο εξασκείσαι, τόσο ισχυρότερο γίνεται το feedback και τόσο γρηγορότερα μπορείς να το πετύχεις. Ό,τι εξασκείς, γίνεται πιο δυνατό. Έτσι όταν τα ζητήματα είναι πιο σημαντικά, θα έχεις αναπτύξει μια καλή διασύνδεση ανάμεσα στα συναισθήματα και την νοητική σου διαδικασία.
Τα 3 στοιχεία του mindfulness
Το mindfulness βοηθά ώστε η λήψη αποφάσεων να γίνεται μια διαδικασία προσωπικής έρευνας αντί για μια καθαρά ιεραρχική και ηθικολογική διαδικασία που σου λέει τι είναι “σωστό” και τι είναι “λάθος”. Μπορείς λοιπόν να εφαρμόσεις τα 3 στοιχεία του mindfulness για την σωστή λήψη αποφάσεων:
1. Πρόθεση
Σκέψου ποια είναι η βαθύτερη ελπίδα σου για το αποτέλεσμα της απόφασής σου. Τι αξίζει περισσότερο για σένα; Πώς θα νιώσεις όταν πάρεις την σωστά απόφαση; Σκέψου ποιές επιλογές και πράξεις σου θα σε οδηγήσουν στο καλύτερο για σένα και τους γύρω σου.
2. Προσοχή
Εστίασε στην πνευματική σου διαδικασία, τις αισθήσεις του σώματος και τις συναισθηματικές αντιδράσεις καθώς σκέφτεσαι τις επιλογές σου. Άκου βαθιά, καλωσόρισε όλα τα συναισθήματα, τις αισθήσεις και τις σκέψεις ως τμήμα της διαδικασία κατανόησης. Ίσως όταν σκέφτεσαι να πάρεις μια συγκεκριμένη απόφαση, νιώσεις ότι είσαι κενός ή ένα σφίξιμο στο στομάχι.
Ίσως όταν διαλέξεις μια διαφορετική επιλογή, νιώσεις μια αίσθηση αυτοπεποίθησης και ηρεμίας. Πρόσεξε τη συνολική σου υπόσταση, όπως λέει ο Chuang Tzu, “το να ακούς την ψυχή σου δεν περιορίζεται σε μια μόνο ικανότητα, ούτε στο αυτί ή το μυαλό.”
3. Τρόπος συμπεριφοράς
Καλλιέργησε την αρετή της καλοσύνης και την περιέργειά σου, όταν σκέφτεσαι μια απόφαση. Καλωσόρισε όλες τις ανησυχίες, τις ιδέες, τα συναισθήματα και τις σκέψεις που προκύπτουν. Επέτρεψε στον εαυτό σου να έχει οποιαδήποτε αντίδραση στις διαφορετικές επιλογές.
Όπως είπε η σοφή δασκάλα Coquelicot Gilland: “Προσκάλεσε όλες τις φωνές που έχεις μέσα σου. Άκου βαθιά, με περιέργεια και καλοσύνη”. Μόνο όταν ακούσεις όλες σου τις φωνές θα ανακαλύψεις την αλήθεια και θα πάρεις τις καλύτερες αποφάσεις.
Πηγή: mindbodygreen.com